Hokjesgeest

Veerkracht
In november 2011 was ik te gast bij een conferentie van uitgeverij Van Gorcum. De inleidende spreker was Hans van Breukelen. Hans sprak zijn verbazing uit over het negativisme dat schuilt in mensen.  FC Utrecht had net thuis met 6-4 van Ajax gewonnen en de kranten stonden bol van verhalen over hoe slecht Ajax had gespeeld. Geen woord over de veerkracht van FC Utrecht.  Er is een groep bevlogen onderwijsprofessionals die vindt dat ons onderwijs anders kan of moet. Zij zijn fervent voorstander van  onderwijsinnovaties zoals de Wittering.nl en beroepen zich op mensen als Sir Ken Robinson om het faillissement van het huidige onderwijsbestel aan te tonen. Voor hen vertegenwoordigen zij de echte en enige weg naar een duurzame en waardevolle samenleving. Veerkracht  ten top.

Negativisme
Sommige van bovengenoemde onderwijsprofessionals  denken echter dat zij hun gelijk  moeten halen door ontwikkelingen, zoals opbrengstgericht werken, te veroordelen zonder deze te onderzoeken. Als schrijver van het boekje ‘Resultaten tellen’, een werk- en denkwijze om datagestuurd te leren werken, ondervind ik dit regelmatig. Scholen die serieus met dit thema aan de slag gaan worden neergezet als leerfabrieken waar het leerproces van de leerling wordt gestuurd op basis van harde en koele cijfers.  “Datadriven onderwijs” is voor de criticasters een koel, afstandelijk en verwerpelijk begrip. Het negativisme voert de boventoon.

Pedagogisch tact
Onlangs werd ik door prof. Luc Stevens (NIVOZ) uitgenodigd om van gedachten te wisselen over mijn motivatie het boek ‘resultaten tellen’ te schrijven. Prof. Stevens heeft nog niet zo lang geleden het begrip “pedagogisch tact” geïntroduceerd. Het gaat hierbij om het ontwikkelen van een verbondenheid tussen leerkracht en leerling van hoge kwaliteit.  De leerling volbrengt ontwikkelingstaken waartoe de leerkracht hem uitdaagt en ondersteunt. Maar wel zo dat de leerkracht de leerling helpt zichzelf te helpen, zich te ontwikkelen en zichzelf te leren kennen. Kort gezegd: Een leerkracht die investeert in de relatie met, en de competentie en autonomie van de leerling.

Reflectie
Pedagogisch tact is niet aan te leren. Het is iets dat in een persoon zelf zit . Het vraagt bewustwording van de leerkracht  om pedagogisch verantwoord te kunnen handelen. Reflectie vormt de sleutel tot een goede onderwijspraktijk. Pedagogisch tact vertoont in dit opzicht voor mij een belangrijke overeenkomst met opbrengstgericht werken. Wanneer ik scholen begeleid, zie ik leeropbrengsten als een middel om leerkrachten bewust te maken van het effect van hun manier van lesgeven. Het gaat bij opbrengstgericht werken naar mijn mening minder om de focus op de leerling en zijn onderwijsbehoeften maar om het proces het beste uit de leerkracht naar boven te halen. Het zorgvuldig verzamelen en analyseren van leeropbrengsten draagt, naast persoonlijke observatie en intuïtie, bij aan reflectie op het professionele handelen. Het zijn hulpmiddelen die leiden tot bewust en verantwoord leerkrachtgedrag. Daar profiteert elke leerling van.

Trucjes
Het werken met onderwijsarrangementen, sturen op data en het vergelijken van scores zijn allemaal ‘trucjes’ om de leerkracht inzicht te geven in een manier van werken die recht doet aan individuele verschillen en die praktisch uitvoerbaar is.  Wanneer pedagogisch tact niet vanzelfsprekend aanwezig is, zijn middelen als opbrengstgericht werken in te zetten om leerkrachten tot meer zelfinzicht te laten komen.  Het is mijn stellige overtuiging dat de kloof tussen voor- en tegenstanders van opbrengstgericht werken minder groot is dan vaak verondersteld. Maar dan moet je wel bereid zijn deze overeenkomsten op constructieve wijze te willen onderzoeken en bespreken.

Waardegestuurd onderwijs
Dat het uitvergroten van tegenstellingen effectief kan zijn, bewijst de politiek anno 2011. Het onderwijs vormt hierop helaas geen uitzondering. Maar diegene die zich werkelijk zorgen maakt over de waardeontwikkeling van onze maatschappij en de wereld waarin onze kinderen groot worden,  doet er goed aan om de kant van Utrecht te kiezen en oprecht trots te zijn op elke leerkracht die het beste voor heeft met onze jeugd en die er alles aan doet om leerlingen te helpen op hun weg naar een gelukkig leven. Met pedagogisch tact en sturen op leeropbrengsten als waardevolle hulpmiddelen die in samenhang met elkaar kunnen worden ingezet. Daar is veel tact voor nodig. Onderwijskundig tact van leerkrachten, maar ook van adviseurs die schoolteams helpen het morgen net even anders te doen.

Menno van Hasselt is eigenaar van Van Hasselt advies en van O21 . Menno werkt samen met de CED-Groep bij het invoeren van opbrengstgericht werken in het primair en speciaal onderwijs. Voor deze organisatie schreef hij het boek ‘Resultaten tellen‘ .  Menno is te volgen op twitter via @mennovh of via LinkedIn

Fundels uitgelicht: De magische wereld van het (digitale) prentenboek

Regelmatig verzorgen gastbloggers een bijdrage op de blog ‘Onderwijs in de 21e eeuw’. Deze keer een bijdrage van Saskia Klomps. Saskia is zelfstandig onderwijsontwikkelaar en adviseur.

Een gesprek met Jelle van de Velde, van het Belgische Playlane. Het jonge, dynamische bedrijf met internationale ambities achter “Fundels”.

Fun met een doel
Fundels  staan voor “Bundels vol Fun”:  een animatie van prentenboeken, aangevuld met leuke activiteiten voor  kinderen tussen  3 en 7 jaar.  Het doel van fundels is het stimuleren van taalgevoel bij jonge kinderen. Jelle demonstreerde me de toepassingen. Ik was direct enthousiast. “Fundels brengen een prentenboek tot leven.” En hoe!

Fundels concept

Prentenboeken aangevuld met interactieve online varianten, dat is het concept van Fundels.  Het gedigitaliseerde prentenboek is een soort e-boek voor kinderen. Ook zijn er spelletjes, oefeningen en didactische hulpmiddelen. Naast een pc-versie is er nu ook een versie voor tablets.

Eerst onderzoeken dan ontwikkelen

Bij de  start van de ontwikkeling hielden de volgende vragen v/d Velde bezig:

• Welk type digitalisering is interactief en het meest geschikt voor kinderen?
• Hoe kunnen we de taalontwikkeling van kinderen zo goed mogelijk verbeteren?
• Wat is het beste businessmodel voor alle partijen?

In samenwerking met  o.a. universiteiten is een doordacht en succesvol model ontstaan.

Hoe werkt het?

Fundels is uitgebracht  voor de pc, Ipad, Iphone en Ipad. Binnenkort volgt een versie voor android. Het mooie van Fundels is de band met het fysieke boek.Om dichtbij het boek te blijven, biedt Fundels als  mooi extraatje de originele boeken aan. Daarin zit een chip. Die lees je met een soort usb-lezer. Haal je het boek langs de (aangesloten) usb-lezer, dan start de Fundel vanzelf. Kinderen blijven in een beveiligde omgeving: verbonden met het internet, maar ze kunnen niet wegklikken naar een andere site.

Hoeken

Bij elke fundel (oftewel titel) bestaat die ‘wereld’ uit verschillende toepassingen, zogenaamde ‘hoeken’. Elk van deze hoeken stimuleert specifieke vaardigheden: luister- lees, spreek en schrijfvaardigheden.

• Kijkhoek: de geanimeerde versie van het boek.
• Leeshoek: het boek wordt per pagina voorgelezen of de kinderen kunnen het boek zelf lezen.
• Activiteitenhoek: diverse activiteiten (kleurplaten e.d.) in papieren vorm, om af te drukken. Voor de mobiele variant is de activiteitenhoek vervangen door de ‘theaterhoek’.
• Tekenhoek: het kind  maakt zijn eigen verhaal met figuren en afbeeldingen uit het boek, aangevuld met eigen creaties
• Spelletjeshoek: spelletjes aangepast op het niveau van het kind en dit aan de hand van drie niveaus. Inclusief een educatieve toets.
• Auteurshoek: met informatie over de auteur, de illustrator en de uitgever

 Andere talen

Het afgelopen jaar heeft PLAYLANE Fundels uitgebracht bij dertig titels van Vlaamse uitgeverijen van kinder- en prentenboeken. Komend jaar volgen er nog meer titels, afkomstig van Nederlandse uitgeverijen. Elke fundel verschijnt voorlopig in vier talen: Nederlands (zowel de Vlaamse als de Nederlandse variant) Turks, Frans en Engels. Kinderen kunnen bijvoorbeeld de verhalen in het Turks horen maar in het Nederlands lezen of andersom. Deense en Arabische vertalingen zijn in ontwikkeling.  Van de Velde : “Nederlandse en Vlaamse uitgevers zijn enthousiast. Maar ook internationaal is de belangstelling naar het Fundels-concept groot.”

Waar gebruik je fundels?

Fundels zijn inzetbaar

• in bibliotheken
• in de klas
• thuis
• op kinderdagverblijven
• bij logopedie

Scholen kunnen een digitaal abonnement afnemen , aangekocht per school, per vestigingsplaats. Ikzelf ben erg benieuwd hoe Fundels zich verder gaat ontwikkelen op de Nederlandse markt. Playlane, met haar dynamische en creatieve jonge mensen is hoe dan ook een club om scherp in de gaten te houden! Saskia Dellevoet maakte een Prezi over digitale boeken. Deze kun je hier bekijken.

 

Voor meer info: zie http://www.fundels.com

 

 

Mindmappen met directeuren

Regelmatig verzorgen gastbloggers een bijdrage op de blog ‘Onderwijs in de 21e eeuw’. Deze keer een bijdrage van Yorick Saeijs.  Yorick is onderwijsadviseur bij Onderwijs maak je samen, een veelzijdig en breed onderwijsadviesbureau met een eigen uitgeverij en een grafisch bedrijf.

Een verrassende start
Het gaat beginnen…. Handen reiken naar mobieltjes om ze uit te doen of op stil te zetten. “De mobieltjes mogen aanblijven. Sterker nog, als je iets over deze bijeenkomst wilt Twitteren, dan vind ik dat prima!” Het was leuk te zien hoe er gereageerd werd. Dit hadden ze nog nooit meegemaakt en vonden het eigenlijk wel een verademing. Zo begon mijn bijeenkomst Mindmappen met directeuren.

To follow or not to follow, that’s the question

Naderend einde
Op 21 mei had de wereld moeten vergaan, althans zo werd dit voorspeld door Harold Camping. We weten allemaal hoe deze dag is verlopen. Ik heb gewoon de verjaardag van mijn dochters gevierd en na een gezellige dag het middernacht zien worden. Achteraf blijkt het een rekenfout geweest te zijn en is de volgende dag al weer gepland. In deze blog ga ik ook een einde aankondigen en dat is het einde van Twitter in de huidige vorm. Ik denk namelijk dat over een jaar  Twitter er geheel anders uit zal zien.

Verslag twitterdiscussie over de zin en onzin van opbrengstgericht werken

Op 18 mei heeft de CED-Groep zijn eerste twitterdiscussie gevoerd. Dit in navolging van de succesvolle discussies m.b.t. onderwijs en ICT die Netwijs elke dinsdag organiseert.  De discussie is gehouden n.a.v. het boek ‘Resultaten Tellen’, opbrengstgericht werken in het basisonderwijs dat in april is gepubliceerd.  Dit verslag beschrijft de besproken thema’s en de meningen van de deelnemers aan de discussie. Aan deze discussie werkt mee: @janwn, @pavl, @marathonekeje, @kclijs, @rinusd, @1zorgroute, @pascalmarcelis, @mennovh, @ronaldbuitelaar, @interzin_judith, @jolandevanderme, @_humandynamics, @all4wan, @mariekeverhulst, @justin_novak en @veraSuz

LinkedIn Groepen steeds populairder in het onderwijs

Lid worden
Het gebruik van Linkedin begint met het aanmaken van je profiel. Je kunt dit zien als een soort CV. In je profiel vertel je wie je ben en wat je hebt gedaan. LinkedIn lijkt hiermee op Hyves of Facebook. Ook daar maak je je persoonlijke profiel.  Het grote verschil is dat LinkedIn over je werk gaat en Hyves en facebook meestal over je privé-leven.  Maar LinkedIn is meer dan dat. LinkedIn heeft veel groepen waar informatie wordt gedeeld. Om lid te worden van een groep, meld je je aan. Meestal moet je dan even wachten voordat de eigenaar van de groep je toelaat. Maar van sommige groepen kun je ook zonder pre-approval lid worden.

Spraaksynthese

Regelmatig verzorgen gastbloggers een bijdrage op de blog ‘Onderwijs in de 21e eeuw’. Deze keer een bijdrage van Jet Broeken. Jet is ontwikkelaar bij ITpreneurs, een bedrijf dat zich bezig houdt met de ontwikkeling van effectieve, multimediale leerconcepten.

Spraaksynthese
Spraaksynthese kan een goed hulpmiddel zijn in het onderwijs. Denk bijvoorbeeld aan een voorleesfunctie bij digitaal leermateriaal voor leerlingen met dyslexie, of als uitspraakhulp bij (Nederlandse) taallessen. Spraaksynthese kan bijdragen aan zelfstandig leren. Leerlingen kunnen zich bijvoorbeeld via internet verder verdiepen in een onderwerp. Degenen die moeite hebben met lezen kunnen de verschillende websites laten oplezen, zodat ze de content toch zelfstandig tot zich kunnen nemen. Het onderwijs is er klaar voor. Maar is de spraaktechnologie dat ook?

Beroepstrots begin met het maken van keuzes

Finland als voorbeeld
Vorige week was ik één van de workshophouders op een congres van een schoolbestuur met rond de 150 leerkrachten. Het thema was durven, delen, doen. De bezoekers werden in elke workshop en keynote uitgedaagd het onderwijs van een andere kant te beschouwen. Wat me opviel was de vergelijking van onze onderwijspraktijk met die van Finland. Dit land komt telkens bovenaan in onderzoeken zoals PISA.  Dat bereiken ze bijvoorbeeld zonder gestandaardiseerde toetsen. Ook in de LinkedIngroep onderwijs 2.0 wordt Finland als voorbeeld aangehaald door Luc Koning. Luc stelt in zijn discussie dat de onderwijsinspectie overbodig is. Als bewijs noemt Luc dat Finland geen onderwijsinspectie kent.

IPON en ondernemerschap: een goede match

IPON 2011
Op 13 en 14 april hebben ruim 4500 mensen de IPON 2011 bezocht.  Op deze onderwijs & ICT beurs konden de bezoekers zich vergapen aan nieuwe technieken, bestaande of nieuwe leer- en professionaliseertools  of een workshop bezoeken. Aan de overkant van de straat vond een andere beurs plaats. Deze draaide rond het thema ondernemerschap. Ik besloot even binnen te lopen. Op deze beurs probeerden bedrijven zoals ING, MKB Nederland en UWV nieuwe klanten te binden. De sfeer was er geheel anders. Ik stapte van de kalmte van het onderwijs naar de dynamiek van het MKB.  Ik deelde mijn observatie van de twee verschillende werelden met mijn collega Michiel Masselink. Michiel omschreef het verschil als volgt: In deze hal geven de mensen geld uit, in de ondernemershal kunnen ze het halen.

Opbrengstgericht werken is goed voor leerlingen

Fastfood education
In haar blog Fastfood education zet Sandra van Kolfschoten zich af tegen opbrengstgericht werken (OGW). Om dit te onderbouwen geeft Sandra het voorbeeld van het failliete Amerikaanse onderwijssysteem. Ook gebruikt ze termen zoals spreadsheetterroristen, vinkvee en smurfturven.  Het zijn woorden die vanuit de emotie vaak worden geuit.  Sandra zet zich tevens af tegen de bemoeienis van de overheid. Ik heb het vermoeden dat ze hiermee doelt op landelijke projecten zoals de ‘Vliegende Brigade’, een project om zeer zwakke scholen in een periode van een jaar van dit predicaat af te helpen. Argumenten om haar stelling te onderbouwen geeft Sandra niet. Als ‘bewijs’ haalt ze een Amerikaanse film aan: een zwak argument wanneer je vervolgens niet toelicht waar deze film zich op richt.